Κεφτέδες

Κεφτές και δεν φταις. Λογοπαίγνιο για του κεφτέδες. Που είναι καινούρια λέξη, μιας και παλιότερα στο χωριό μου τα "κρεατοσφαιρίδια" (να υπήρχε κι αυτή η λέξη στην καθαρεύουσα) τα λέγανε "π'τάρια" (= πιτάρια μιας και φτιάχνονταν πλακουτσωτοί). Κι αν βάλει κανείς με το μυαλό του πως τότε ο κιμάς κοβόταν με δυο μαχαίρια χιαστί, το κρεμμύδι επίσης με το μαχαίρι, άρα και τα δυο είχαν ένα σχετικό μέγεθος, το εξωτερικό τους ήταν τραχύ. Επίσης δεν έβαζαν πολύ ψωμί στο μείγμα. Με μπόλικο ψωμί (που το προτιμώ γιατί γίνονται πιο αφράτοι) και ομοιόμορφοι και σε σφαιρικό σχήμα ήταν τα κεφτεδάκια που σέρβιραν στο καφενείο μαζί με το ούζο (για μεζέ). Κι ακόμα θυμάμαι να είμαστε καθισμένοι σ' ένα καφενείο μεγάλοι και παιδιά κι ένας μικρός τα χρόνια εκείνα να λέει στη μάνα του "εγώ θέλω π'τάρια, δεν θέλω κεφτέδες". Η λέξη σήμερα έχει χαθεί. Σήμερα όλοι τρώμε κεφτέδες μιας και η ελληνική αυτή λέξη αντικατέστησε το βαρβαρισμό "π'τάρια". Όπως και η άλλη, το ντουλάπι που πήρε τη θέση απ' τ' "αρμάρ'" (=ερμάριο). Κούνια που μας κούναγε δηλαδή. Αλλά για κεφτέδες ξεκίνησα και για τα γλωσσολογικά τους γράφω. Καιρός να μπούμε και στη συνταγή για τους κεφτέδες καθαυτούς.

Οι κεφτέδες δεν είναι δύσκολο φαγητό. Αλλά είναι υποτιμημένοι στη σημερινή κουζίνα γιατί είναι φαγητό που γίνεται στο τηγάνι, άρα βαρύ. Για να το λαφρύνω εγώ, τα τελευταία χρόνια τους ψήνω στο φούρνο. Ίσως δημιουργείται η απορία σε τι διαφέρουν οι κεφτέδες από τα μπιφτέκια αν και τα δυο γίνονται ψητά. Σε πολλά σημεία. Στους κεφτέδες το ψωμί βρέχεται με ούζο, στα μπιφτέκια (που είναι και σε μικρότερη ποσότητα) με κρασί. Τους κεφτέδες τους λαδώνω καλά στο ταψί που τους ψήνω ενώ τα μπιφτέκια όχι. Και στο περιεχόμενο υπάρχει διαφορά. Στους κεφτέδες π.χ. το κύμινο είναι απαραίτητο ενώ στα μπιφτέκια προτιμώ τη μυρωδιά της δάφνης. Έχουμε και λέμε λοιπόν αναλυτικά:

Υλικά
500 γρ. κιμά
1 μέτριο κρεμμύδι ψιλοκομμένο
3 παξιμάδια τριμμένα ή ψίχα ψωμιού μουσκεμένα σε νερό με λίγο ούζο
1 αυγό
αλάτι, πιπέρι, ρίγανη, κύμινο
λάδι για τηγάνισμα
Εκτέλεση
Βάζω το παξιμάδι να μουσκέψει για λίγη ώρα. Αλέθω το κρεμμύδι στο μούλτι (για να αλεστεί καλά ρίχνω μαζί και το αυγό). Και προσθέτω και τα μπαχαρικά για να ενσωματωθούν καλά. Σε μια μεγάλη λεκάνη βάζω τον κιμά, προσθέτω τα υπόλοιπα υλικά και τα ζυμώνω καλά όλα μαζί. Αν το κρέας δεν έχει λίπος, προσθέτω λίγο λάδι. Αφήνω το μείγμα να ξεκουραστεί για τουλάχιστον μια ώρα ώστε να ωσμωθούν οι μυρωδιές.
Παίρνω με το κουτάλι λίγο από το μείγμα και το πλάθω σαν μπαλίτσα. Την πατάω να γίνει σαν δίσκος και τώρα έχω δυο επιλογές:
Ή αλευρώνω τους κεφτέδες και τους τηγανίζω σε καυτό λάδι. Όταν ψηθούν από μια μεριά, τους γυρίζω να ψηθούν κι απ' την άλλη.

Ή τους αραδιάζω σ' ένα καλολαδομένο ταψί και τους ψήνω στο φούρνο στους 180 βαθμούς για κάνα μισάωρο. Δεν υπάρχει πρόβλημα αν είναι πολύ πυκνά τοποθετημένοι αφού καθώς ψήνονται ο όγκος τους μικραίνει.
Για το ψήσιμο χρειάζεται περισσότερη ώρα μεν, αλλά ψήνονται πολλοί κεφτέδες μαζί. Το τηγάνι είναι πιο άμεσο. Η τελική επιλογή πάει ανάλογα με το γούστο.